Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

ΕΛΠ 22 - Ημερολόγιο Πορείας 12

Εκπόνηση εργασιών, η τελευταία εβδομάδα πριν την παράδοση

Βρισκόμαστε ήδη μία εβδομάδα πριν τη λήξη της προθεσμίας μας και είμαστε πελαγωμένοι σε μια θάλασσα σημειώσεων, υπογραμμισμένων αποσπασμάτων σε χίλιες μεριές και με το ρολόι να τρέχει αμείλικτα εις βάρος μας. Μαζί με την περίοδο προετοιμασίας για τις εξετάσεις, είναι από τις πιο δύσκολες μέρες όλης της ακαδημαϊκής χρονιάς. Ο πανικός, το άγχος και η διάθεση για εγκατάλειψη δεν επισκέπτονται μόνο εσάς, αλλά όλους όσους κάνουν τις εργασίες μόνοι τους.

Δεν είναι εύκολη δουλειά η εκπόνηση μιας εργασίας, δεν θα ήταν τόσο ακριβές αν δεν ήταν. Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν τελικά κάνω καλά που χάνω τον χρόνο μου σε έξτρα βιβλιογραφία εις βάρος του χρονοδιαγράμματος, που εύλογα μένει πίσω για χάρη των εργασιών. Αναρωτιέμαι επίσης αν κάνω καλά που ρίχνω το βάρος στην εργασία, που ξέρουμε ότι αποτελεί μόνο το 30% της τελικής βαθμολογίας, και δεν την δίνω κι εγώ αλλού να μου τη γράψουν και να φύγει από πάνω μου το άγχος, η κούραση, τα νεύρα όταν δεν μου βγαίνει όπως θέλω, η απογοήτευση όταν βλέπω πόσο πολλά είναι αυτά που πρέπει να γίνουν και πόσος λίγος είναι ο χρόνος που απομένει κάθε φορά. Όμως, θα σας πω κάτι. Και δωρεάν να μου την έγραφαν, δε νομίζω ότι θα επέλεγα μια τέτοια λύση.

Όταν κάποιος άλλος αναλαμβάνει να γράψει την εργασία σου, το άγχος που έχεις αυτή τη φορά είναι πολύ διαφορετικό και πιστεύω πολύ χειρότερο από το κυνήγι του χρόνου. Θα την έχω στην ώρα της; Θα μου την γράψουν καλά; Θα βάλουν τα σωστά αποσπάσματα; Θα είναι η μοναδική που εμφανιστεί στην αγορά; Θα είμαι σίγουρος ότι δεν την έχουν γράψει σε άλλους δέκα; Θα μπορέσω να την ελέγξω όταν έρθει στα χέρια μου, αφού δεν έχω κάνει την κατάλληλη προετοιμασία; Και δεν βάζω και τον οικονομικό παράγοντα, ο οποίος δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος, ειδικά με τις τρέχουσες συγκυρίες. Για όλα αυτά, λοιπόν, και για άλλα, προτιμώ να ασχοληθώ η ίδια, παρά τις όποιες δυσκολίες. Προτιμώ το άγχος της καταληκτικής ημερομηνίας από το άγχος μιας έτοιμης ξένης και αμφίβολης δουλειάς. Και προτιμώ έναν μικρότερο ίσως βαθμό, που όμως θα ξέρω ότι τον κέρδισα με το σπαθί μου, και γι' αυτό θα τον χαρώ διπλά, παρά έναν μεγαλύτερο που δεν θα μου λέει τίποτα, παρά μόνο ότι έκλεψα, κορόιδεψα, λιγοψύχησα και όλα τα συναφή συναισθήματα που θα μου στερούσαν τον ύπνο μου τα βράδια από τις τύψεις. Δεν είμαι εγώ για τέτοια, δεν μπορώ τέτοιου είδους αγωνίες. Προτιμώ τον ασφαλή δρόμο, τον ίσιο.

Πίσω στα άγχη μας τώρα:

Η τελευταία εβδομάδα είναι άκρως αγχωτική επειδή είναι η εβδομάδα της συγγραφής. Έχουμε διαβάσει τα πάντα, έχουμε κρατήσει ό,τι ήταν να κρατήσουμε και τώρα ήρθε η ώρα όλα αυτά να γίνουν κτήμα μας. Να τα βάλουμε κάτω και να φτιάξουμε το δικό μας έργο. Εύκολο; Κάθε άλλο παρά.

Το να ξεκινήσεις να φτιάξεις κάτι δικό σου είναι εξαιρετικά εκφοβιστικό, από τη στιγμή που αυτό το κάτι βαθμολογείται και άρα κρίνεσαι από αυτό. Ξέρεις ότι τα έχεις κάνει όλα, ότι μέσα στο μυαλό σου υπάρχουν οι απαντήσεις, πιστεύεις ότι έχεις αφομοιώσει το θέμα, όμως όταν έρχεται η στιγμή να τα γράψεις, παθαίνεις black out και διαπιστώνεις έντρομος ότι όλη αυτή η εμπέδωση αρνείται πεισματικά να γίνει λέξεις.

Μην πανικοβάλλεστε. Και προπαντώς, μην εγκαταλείπετε. Έχετε στο νου σας ότι αυτό που κάνετε δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας, εσείς είστε αυτοί που έχετε την δυνατότητα και ικανότητα, βέβαια, να αναλύσετε με επιστημονικό πλέον τρόπο, ένα θέμα για το οποίο έχετε κάνει έρευνα από βιβλιογραφία πανεπιστημιακού επιπέδου. Δεν είναι και λίγο αυτό, έτσι δεν είναι; Αναθαρρείστε, ανασηκώστε τα μανίκια και πιάστε δουλειά. Και μην σταματήσετε μέχρι να την ολοκληρώσετε.

Γνωρίζω καλά ότι η ζωή τρέχει με όλες τις υποχρεώσεις και κακοτοπιές της. Εργαζόμαστε, διατηρούμε οικογένειες, έχουμε χίλιες δυο υποχρεώσεις που δεν περιμένουν, έχουμε ανθρώπους γύρω μας που είναι λογικό να μην κατανοούν την δυσκολία αυτού που κάνουμε, όμως το μυαλό δεν σταματάει να δουλεύει. Αυτό δεν είναι δικό μου, ΣΕΠ μου το έχει πει. Δεν υπάρχει το 'δεν υπάρχει χρόνος'. Το μυαλό μας πάντα έχει τον χρόνο να εργάζεται, φτάνει να το θέλει και να το έχει βάλει σκοπό. Το μυστικό για να μην πελαγώνουμε είναι να μην εγκαταλείπουμε το θέμα μας. Προβληματιστείτε πάνω του, δουλέψτε το στο μυαλό σας, σκεφτείτε πώς θα ήταν καλύτερα να το ξεκινήσετε, από το α' στοιχείο ή από το β; Φωτίστε τις έννοιες-κλειδιά. Παίξτε μαζί τους, μέχρι να μπουν στη σωστή τους θέση, με μια σειρά που να εξασφαλίζει τη ροή στο διάβασμα. Μην ξεχνάτε, από τα γενικά στα ειδικά, από τα δεδομένα στα ζητούμενα. Μη φοβάστε τις δοκιμές. Μη φοβάστε να εκφραστείτε ελεύθερα. Μπείτε στη θέση του αναγνώστη, τι θα θέλατε να διαβάσετε; Ποιο στυλ θα σας κρατούσε ζωηρό το ενδιαφέρον; Πόσο βαρετό θα ήταν αν είχατε να διαβάσετε ένα γραπτό που επαναλαμβάνει συνεχώς τα ίδια, που δεν έχουν αλληλουχία οι παράγραφοι, που αφήνει ανοιχτές απορίες; Πόσο άσχημο θα σας φαινόταν ένα γραπτό χωρίς παραγράφους, χωρίς ωραίο στήσιμο, γεμάτο ορθογραφικά λάθη; Σκεφτείτε τα όλα αυτά όσο συγγράφετε και αφήστε αυτές να είναι οι αγωνίες σας, οι δημιουργικές αγωνίες κάθε δημιουργού και κάθε συγγραφέα, όχι αν η έτοιμη εργασία θα ξεγελάσει ή όχι τον ΣΕΠ. Αφήστε το να σας οδηγήσει εκείνο, μην το φοβάστε. Λυθείτε και αφήστε το να σας μιλήσει. Σίγουρα θα το κάνει αν ασχοληθείτε.
Θέλει υπομονή, θέλει επιμονή, πείσμα. Θέλει αφοσίωση. Ποια εργασία, όσο καλογραμμένη και αν είναι, μπορεί αλήθεια να δώσει τέτοιου είδους μαθήματα; Καμία. Εκτός από τη δική σας.

Κάτι παραπάνω από εβδομάδα μας έμεινε. Νομίζω ότι αξίζει να το παλέψουμε.

Καλό βράδυ!

Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2011

ΕΛΠ 22 - Ημερολόγιο Πορείας 11

Εκπόνηση εργασιών, η εξέλιξη

Έχοντας ολοκληρώσει τη μελέτη της βιβλιογραφίας και αφού έχουμε κωδικοποιήσει τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε, είμαστε πλέον έτοιμοι να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο, που είναι το Word.
Ανοίγουμε το έγγραφό μας και το σώζουμε με τον κωδικό που έχει ζητηθεί από το ΕΑΠ και τους ΣΕΠ: ονοματεπώνυμο, δίπλα ge1 (=γραπτή εργασία 1) και κωδικός ενότητας. Μεταξύ τους χωρίζονται με κάτω παύλες. Π.χ: psarroueva_ge1_elp22.doc (το doc είναι η ουρά που θα βάλει μόνο του το Word.)
Αν ο ΣΕΠ έχει ζητήσει ηλεκτρονική αποστολή της εργασίας, τότε στο έγγραφό μας ενσωματώνουμε και το έντυπο υποβολής εργασίας, αφού το σκανάρουμε με συμπληρωμένα τα στοιχεία και την υπογραφή μας.

Είναι βολικό να ξεκινήσουμε με τα εύκολα πρώτα: Φτιάχνουμε το εμπροσθόφυλλο με τον τίτλο της εργασίας, ύστερα τακτοποιούμε όμορφα τη σελίδα με τα περιεχόμενα, εισάγουμε την αρίθμηση των σελίδων, φτιάχνουμε την τελευταία σελίδα μας με τη βιβλιογραφία που θα χρησιμοποιήσουμε. Πάρα πολλές διορθώσεις γίνονται σε αυτή τη σελίδα. Είναι εύκολο να αποφύγουμε κακοτοπιές αν απλά κάνουμε copy + paste την βιβλιογραφία όπως μας έχει δοθεί στη διατύπωση του θέματος, το οποίο το έχουμε όλοι και είναι δεδομένο ότι έχει γραφτεί σωστά από τους συντονιστές των θεματικών. Τα διαδικαστικά είναι κάτι που μπορούμε να φτιάξουμε από την αρχή, ώστε να μην τα έχουμε ως εκκρεμότητα και άγχος φυσικά όσο πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία.

Αφού λοιπόν έχουμε ξεμπερδέψει με τους τύπους (και αυτά προσθέτουν στη βαθμολογία, μην το ξεχνάτε), ερχόμαστε στην ουσία: τη συγγραφή της εργασίας. Είναι ένα σκαλοπάτι που δυσκολεύει πολλούς, τους φαίνεται ακατόρθωτο και χρονοβόρο κι έτσι πολύ συχνά και πολύ κακώς, καταφεύγουν στις έτοιμες λύσεις. Δεν είναι τόσο ακατόρθωτο όσο φαίνεται, αρκεί να μην αδιαφορούμε (που είναι το ένα άκρο) και να μην πανικοβαλόμαστε (που είναι το άλλο). Συγκεντρωνόμαστε και οργανωνόμαστε κάνοντας ένα βήμα τη φορά.

Έχουμε φτάσει λοιπόν στο σημείο που καθόμαστε μπροστά σε μια κενή λευκή οθόνη με ανοιχτό το έγγραφο και τον κέρσορα να αναβοσβήνει. Τι κάνουμε;
Ό,τι κάναμε και πριν: Πάλι ξεκινάμε από τα απλά και τα έτοιμα. Δηλαδή:

Έχουμε ένα θέμα το οποία χωρίζεται σε α) και β). Δύο ερωτήματα, λοιπόν. Χωρίζουμε κι εμείς το έγγραφό μας σε δύο τμήματα, το α) και το β). Το κάνουμε αυτό γιατί το επόμενο βήμα μας είναι όλα αυτά που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε πρέπει τώρα να μπουν μέσα στο κείμενο. Χωρίζουμε επομένως το κενό έγγραφό μας με τίτλους:
1η σελίδα: Θέμα 1ης εργασίας (ξαναγράφουμε την διατύπωση του θέματος της εργασίας με τα στοιχεία μας, ονοματεπώνυμο δικό μας, του ΣΕΠ μας, την καταληκτική ημερομηνία, την αναφορά στο εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο ακαδημαϊκό έτος, κτλ.). Η πρώτη σελίδα είναι η πρώτη εντύπωση που θα κάνει η εργασία μας στον διορθωτή. Αυτό σημαίνει ότι αισθητικά πρέπει να την έχουμε προσέξει ιδιαίτερα. Φροντίζουμε να είναι στοιχισμένη, με όλα τα στοιχεία σαφή και ξεκάθαρα, προς Θεού, να μην υπάρχουν ορθογραφικά λάθη, μεγάλη προσοχή στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το "Ανοικτό" γράφεται με Κ και ΟΧΙ με Χ, όπως λανθασμένα γράφεται από πολλούς ουκ ολίγες φορές. Είμαστε λοιπόν πολύ προσεκτικοί και πολύ σχολαστικοί σε αυτό το κομμάτι.
2η σελίδα: Περιεχόμενα
3η σελίδα: α' ερώτημα
? σελίδα: β' ερώτημα
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία
Με όριο τις 2.000-2.500 λέξεις, υπολογίζετε περίπου όλο το αρχείο να φτάσει τις 9-10 σελίδες, έχουμε δηλαδή διαθέσιμες περίπου 2,5 σελίδες για να απαντήσουμε το κάθε μας ερώτημα. Στο μυαλό μας λοιπόν έχουμε ήδη εικόνα της έκτασης που θα πάρει η ανάλυσή μας.

Πώς προχωράμε τώρα στην ανάλυση αυτή;
Πάλι βήμα-βήμα τη φορά. Από το δεδομένο στο ζητούμενο και από το γενικό στο ειδικό. Για να γίνει αυτό με τον πιο ολοκληρωμένο και ορθολογικό τρόπο, μία λύση που χρησιμοποιώ εγώ είναι να καταγράψω τις πληροφορίες που έχω κωδικοποιήσει από τη μελέτη μου κάτω από τους τίτλους των ερωτημάτων. Ό,τι αφορά λοιπόν στον δελφικό χρησμό και τον τρόπο που αυτός εξετάζεται από τον Σωκράτη πρέπει να μπουν όλα κάτω από τον τίτλο του α' ερωτήματος. Ψυχή, επιμέλεια ψυχής, ευδαιμονία και πώς υποστηρίζονται κάτω από τον β' τίτλο.
Ποιο είναι το δεδομένο; Ποιο είναι το γενικό; Ότι όλη μας η έρευνα περιστρέφεται γύρω από έναν συγκεκριμένο φιλόσοφο και ένα συγκεκριμένο έργο ενός συγκεκριμένου συγγραφέα. Ξεκινάμε λοιπόν από αυτά. Γράφουμε δυο λόγια για την Απολογία, ποιος την έγραψε, ποιος είναι ο πρωταγωνιστής, τι έλεγε αυτός ο χρησμός, τι αντίχτυπο είχε στον Σωκράτη το άκουσμα αυτής της είδησης. Στη συνέχεια, ακολουθούμε ορθολογική πορεία σκέψης. Πώς αντέδρασε αρχικά; Τι έκανε στη συνέχεια; Και έτσι, σιγά-σιγά μπαίνουμε στο ζητούμενο που καλούμαστε να αναλύσουμε, στις μεθόδους δηλαδή που χρησιμοποίησε ο φιλόσοφος, τις οποίες έχουμε ήδη εντοπίσει στα κείμενα που διαβάσαμε.
Με τον ίδιο τρόπο προχωράμε στη συνέχεια στην απάντηση του β' ερωτήματος. Εδώ, έχουμε να κάνουμε με έννοιες αφηρημένες, όπως η ψυχή και η ευδαιμονία. Τι προϋπήρχε πάνω στα συγκεκριμένα; Τι βρήκε ο Σωκράτης έτοιμο από τους σοφιστές π.χ.; Πού διαφοροποιήθηκε; Από ποια σκοπιά προσέγγισε αυτούς τους όρους; Τι πίστευε ότι θα έφερνε στους ανθρώπους αυτή η προσέγγιση;
Δεν ξεχνάμε, την ώρα που περνάμε τις πληροφορίες μας στο Word, δίπλα από κάθε στοιχείο, πρόταση, παράγραφο κτλ. να βάζουμε πάντα τον συγγραφέα ή τον τίτλο του βιβλίου ή όπως τέλος πάντων τα έχουμε κωδικοποιήσει ώστε να τα καταλαβαίνουμε ποια είναι όταν θα έρθει η ώρα των παραπομπών.
Π.χ:
Έχουμε ως ενδεικτική βιβλιογραφία πέντε πακετάκια φωτοτυπιών. Αν βάλω πάνω στο καθένα από αυτά έναν αύξοντα αριθμό από το 1 μέχρι το 5 και ξέρω ότι την τάδε πρόταση την πήρα από το πακετάκι Νο 4, δεν χρειάζεται κάθε φορά που παίρνω κάτι από τον συγκεκριμένο συγγραφέα να γράφω όλο το κατεβατό τίτλους, ονόματα, εκδόσεις κτλ. Γράφω απλά το 4 και τη σελίδα. (4σ.23) Κατά τον ίδιο τρόπο το εγχειρίδιο γίνεται ΕΑΠσ.48, το εναλλακτικό διδακτικό υλικό γίνεται ΕΔΥσ.5 κ.ο.κ. Γιατί το κάνω αυτό; Γιατί όταν θα έχουμε ολοκληρώσει την συγγραφή του κειμένου μας και θα έχουμε πλέον ξεχωρίσει τα χρήσιμα από τα περιττά, δεν θα καθόμαστε να ψάχνουμε πού είχαμε βρει τι κάθε φορά, ο κωδικός του βιβλίου θα υπάρχει ήδη δίπλα του. Έτσι, οι παραπομπές μας γίνονται παιχνιδάκι, και επιπλέον, έχουμε γλιτώσει και τον χρόνο του ψαξίματος, αφού το οργανώσαμε σωστά από την αρχή.

Δεν αλλάζει κάτι από εργασία σε εργασία, πάντα η ίδια διαδικασία ακολουθείται, πάντα μας καθοδηγεί το θέμα μας και πηγαίνουμε βήμα-βήμα τη φορά.