Θ.Ε. Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Φιλολογία
Εξεταστική περίοδος Ιουνίου 2005
Θέμα 1ο
Α. και θα πεθάνεις• κι ύστερα θα σε ξεχάσουν όλοι•
κανένα τριαντάφυλλο από την Πιερία
ποτέ σου δε σε στόλισε• χλωμή θα τριγυρίζεις
στον Άδη μέσα, άγνωστη, μεσ’ στων νεκρών το πλήθος
Σαπφώ, απ. 55 Lobel – Page
Ο Ηρόδοτος από την Αλικαρνασσό εκθέτει εδώ τις έρευνές του, για να μη ξεθωριάζει με τα χρόνια ό,τι έγινε από τους ανθρώπους, μήτε έργα μεγάλα και θαυμαστά, πραγματοποιημένα άλλα από τους Έλληνες και άλλα από τους βαρβάρους, να σβήσουν άδοξα• ιδιαίτερα γίνεται λόγος για την αιτία που αυτοί πολέμησαν μεταξύ τους.
Ηρόδοτος, Ιστοριών προοίμιο
Μελετήστε τα παραπάνω κείμενα. Ποια είναι η κοινή θεματική των δύο κειμένων και πώς αντιμετωπίζει ο καθένας το θέμα αυτό; Πού οφείλονται οι διαφοροποιήσεις;
(μονάδες 2,5)
Β.
Τα πρόσωπα και τα γεγονότα της περσικής ιστορίας και η σχέση Ελλήνων – Περσών έχουν απασχολήσει αρκετούς έλληνες ιστορικούς της κλασικής εποχής. Εντοπίστε τη θεματολογία αυτή σε έργα του Ξενοφώντα και σχολιάστε με συντομία τον χαρακτήρα των έργων αυτών.
(Η απάντηση δεν θα υπερβαίνει τη μια σελίδα)
(μονάδες 2,5)
Θέμα 2ο
Α.
Όλα όσα συνέβησαν ως τις μέρες μας στο γένος των Ρωμαίων κατά τη διάρκεια των πολέμων τα έχω διηγηθεί συνδέοντάς τα πάντοτε με το χρόνο και τον τόπο στον οποίο διαδραματίστηκαν. Από δω και πέρα όμως δεν θα συνθέσω την εξιστόρηση με τον ίδιο τρόπο. Εδώ θα καταγραφούν με κάθε λεπτομέρεια όλα όσα έτυχε να συμβούν σε κάθε σημείο της ρωμαϊκής επικράτειας. Ο λόγος είναι ότι ήταν αδύνατο να καταγραφούν οι πράξεις με τον πρέποντα τρόπο όσο οι αυτουργοί τους ήταν ακόμα στη ζωή, γιατί, αν με ανακάλυπταν, δεν θα μπορούσα να γλιτώσω από τον πιο οικτρό θάνατο και δεν μπορούσα να είμαι σίγουρος ούτε καν για την ασφάλεια των πιο στενών μου συγγενών. Αλλά και σε πολλές περιπτώσεις αναγκάστηκα να αποκρύψω τις αιτίες των γεγονότων που έχω αναφέρει στα προηγούμενα βιβλία μου. Θα χρειαστεί λοιπόν, στο σημείο αυτό της ιστορίας μου, να αποκαλύψω όχι μόνο όσα έχω προηγουμένως παρασιωπήσει, αλλά και τις αιτίες των γεγονότων που ήδη ανέφερα. Ωστόσο, καθώς τώρα πρόκειται να αποδυθώ σ’ έναν διαφορετικό αγώνα, δύσκολο και φοβερά άνισο, καθώς έχει να κάνει με τα έργα και τις ημέρες του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας, αισθάνομαι να τρέμω από το φόβο μου…
Αναγνωρίστε τον συγγραφέα του παραπάνω αποσπάσματος, σχολιάστε το περιεχόμενό του και κατατάξτε το ειδολογικά.
(Η απάντηση δεν θα υπερβαίνει τη μια σελίδα)
(μονάδες 2,5)
Β. Σε τι αναφέρονται οι παρακάτω όροι – τίτλοι. Ο σχολιασμός σας δεν θα υπερβαίνει τις 5 σειρές για κάθε όρο - τίτλο:
λογότυποι, γοργίεια σχήματα, Πυθιόνικοι, στιχηρόν, Εκάλη
(μονάδες 2,5 / ο κάθε όρος 0,5)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: 10-7-2005
Θέμα 1ο
Α.
"Κροῖσε, ἐμένα λοιπὸν ποὺ ξέρω καλὰ ὅτι ὁ θεὸς εἶναι ὅλος φθόνο καὶ τοῦ ἀρέσει νὰ φέρνη τὰ ἄνω κάτω, μὲ ρωτᾶς γιὰ τὰ ἀνθρώπινα πράγματα. [32.2] Στὸ μάκρος τῆς ζωῆς του ἔχει κανεὶς πολλὰ νὰ δῆ ποὺ δὲ θὰ τά 'θελε, καὶ πολλὰ νὰ πάθη. […] Μὲ αὐτοὺς τοὺς ὅρους, Κροῖσε, ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕρμαιο τῆς τύχης. [32.5] Σ' ἐμένα βέβαια ἐσὺ φανερώνεσαι νὰ ἔχης πολλὰ πλούτη καὶ νὰ εἶσαι βασιλιὰς πολλῶν ἀνθρώπων. Ὅμως ἐκεῖνο ποὺ ρωτᾶς ἀκόμη δὲν εἶμαι σὲ θέση νὰ τὸ πῶ, πρὶν μάθω πὼς εἶχες καλὰ τέλη. Γιατὶ δὲν εἶναι ἀσφαλῶς πιὸ εὐτυχισμένος ὁ πολὺ πλούσιος ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει τὸ καθημερινό του, ἐκτὸς κι ἂν τοῦ μείνη ἡ τύχη πιστὴ και τελιεώση τη ζωή του μέσα σὲ ὅλα τὰ ἀγαθά του. Γιατὶ ὑπάρχουν ζάπλουτοι ἄνθρωποι, δυστυχισμένοι ὅμως, καὶ ἄλλοι μὲ μετρημένα ἀγαθά, ἀλλὰ εὐτυχεῖς. [32.6] Ὁ πολὺ πλούσιος, δύστυχος ὅμως, σὲ δύο σημεῖα μόνον ξεπερνᾶ τὸν εὐτυχισμένο, ἐνῶ αὐτὸς τὸν πλούσιο καὶ δυστυχισμένο σὲ πολλά. Ὁ πρῶτος ἔχει πιὸ πολλὰ μέσα νὰ ἱκανοποιήσει τὶς ἐπιθυμίες του, καὶ γιὰ νὰ σηκώση μιὰ συμφορὰ μεγάλη ποὺ τὸν βρῆκε, περισσότερη δύναμη. Ὅμως ὁ ἄλλος τὸν ξεπερνᾶ στὰ ἀκόλουθα σημεῖα: τὴ συμφορὰ καὶ τὶς ἐπιθυμίες του δὲν ἔχει ὅμοια δύναμη νὰ τὶς βαστάξη, ἀπὸ αὐτὰ ὅμως τὸν προστατεύει ἡ εὐτυχία· οὔτε σακάτης εἶναι οὔτε ἄρρωστος οὔτε συφοριασμένος, ἀλλὰ καλότεκνος, ὡραῖος. [32.7] Καὶ ἂν πλάι σ' αὐτὰ τύχη νὰ ἔχη καὶ καλὰ τέλη στὴ ζωή του, ἔ αὐτὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ζητᾶς, ὁ ἄξιος νὰ ὀνομάζεται εὐτυχισμένος. Πρὶν ὅμως πεθάνη κάποιος, πρέπει νὰ διστάζη κανεὶς καὶ νὰ μὴν τὸν λέη εὐτυχισμένο, ἀλλὰ πὼς τοῦ χαμογελᾶ ἡ τύχη. [32.8] Γιατὶ ὅλα αὐτὰ ποὺ εἴπαμε, νὰ βρεθοῦν συγκεντρωμένα σὲ ἕναν ἄνθρωπο εἶναι ἀδύνατο, ὅπως καμιὰ χώρα δὲν εἶναι αὐτάρκης παράγοντας ὅ,τι τῆς χρειάζεται, ἀλλὰ ἄλλα ἀγαθὰ τὰ ἔχει καὶ ἄλλα τῆς λείπουν· ἐκείνη ποὺ θὰ τύχη νὰ ἔχη τὰ πιὸ πολλὰ ἀγαθά, αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ καλύτερη. Ἔτσι καὶ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὕπαρξη, μία πρὸς μία, καμία δὲν εἶναι αὐτάρκης. [32.9] Γιατὶ τὸ ἕνα τὸ ἔχει, τὸ ἄλλο τῆς λείπει. Καὶ ὅποιος τύχει, ὅσο ζῆ, νὰ ἔχη τὰ πιὸ πολλὰ ἀγαθά, κι ὕστερα νὰ βρῆ καὶ καλὰ τέλη στὴ ζωή του, αὐτὸς γιὰ μένα, βασιλιά, ἀξίζει νὰ φέρνη τὸν τίτλο αὐτόν. Πρέπει λοιπὸν σὲ κάθε πράγμα νὰ ἐξετάζουμε τὸ τέλος του, ποῦ θὰ βγῆ. Γιατὶ πολλοὺς βέβαια ὁ θεὸς τοὺς ἄφησε γιὰ λίγο νὰ γευθοῦν τὴν εὐτυχία, κι ὕστερα τοὺς γκρέμισε κάτω συνθέμελα".
Ηροδότου Ιστοριών Α 32
Στο παραπάνω κείμενο εντοπίστε τα στοιχεία της ιστορικής σκέψης του Ηροδότου.
(Η απάντηση δεν θα υπερβαίνει τη μια σελίδα)
(μονάδες 2,5)
Β.
Να αναφέρετε και να σχολιάσετε σύντομα τα χαρακτηριστικά της ελληνιστικής ποίησης.
(Η απάντηση δεν θα υπερβαίνει τη μια σελίδα)
(μονάδες 2,5)
Θέμα 2ο
Α. Εμφάνιση και ανάπτυξη της δημώδους βυζαντινής λογοτεχνίας.
(Η απάντηση δεν θα υπερβαίνει τη μια σελίδα)
(μονάδες 2,5)
Β.
Σε τι αναφέρονται οι παρακάτω όροι – τίτλοι. Ο σχολιασμός σας δεν θα υπερβαίνει τις 5 σειρές για τον κάθε όρο - τίτλο:
Γυναικών Κατάλογος (Ηοίες), παρεκβάσεις, Λακεδαιμονίων πολιτεία, καταβασία, ριμάδα
(μονάδες 2,5 / ο κάθε όρος 0,5)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου